Toscead betweox fadungum "Niðerlendisc sprǣc"

Fram Wikipǣdian
Content deleted Content added
Hogweard (motung | forðunga)
→‎eald niðerlendisc: Hlencas and swa forð
No edit summary
Líne 21: Líne 21:
{{Languagebox_end}}
{{Languagebox_end}}


Sēo '''Niðerlendisce sprǣc''' ([[Nīwenglisc sprǣc|Nīwenglisce]]: ''Dutch'', Niðerlendisce: ''Nederlands'') is [[Westgermanisc]] [[sprǣc]], þē fram [[Niðerland]]e ārās. Hēo is sēo eahta-and-fēowertigoðe mǣste gelōmlice "[[ǣrest sprǣc|ǣreste sprǣc]]", and hit hæfþ 23 millionan folces in 2007. Gelōmlice is þæt cynn Niðerlandiscre sprǣce, þe is on [[Belgice|Belgican]] gesprecen, þēo is [[Flemisc sprǣc|Flemisc]] gehāten. In Norþeastum dǣle þæs landes biþ sēo [[Niðerseaxisc sprǣc|Niðerseaxisce sprǣc]] gesprecen, Achterhoeks, Drents, Stellingwerfs, Twents and Gronings.
Sēo '''Niðerlendisce sprǣc''' ([[Nīwenglisc sprǣc|Nīwenglisce]]: ''Dutch'', Niðerlendisce: ''Nederlands'') is [[Westgermanisc|Ƿestgermanisc]] [[sprǣc]], þē fram [[Niðerland]]e ārās. Hēo is sēo eahta-and-fēoƿertigoðe mǣste gelōmlice "[[ǣrest sprǣc|ǣreste sprǣc]]", and hit hæfþ 23 millionan folces in 2007. Gelōmlice is þæt cynn Niðerlandiscre sprǣce, þe is on [[Belgice|Belgican]] gesprecen, þēo is [[Flemisc sprǣc|Flemisc]] gehāten. In Norþeastum dǣle þæs landes biþ sēo [[Niðerseaxisc sprǣc|Niðerseaxisce sprǣc]] gesprecen, Achterhoeks, Drents, Stellingƿerfs, Tƿents and Gronings.


Oft wierþeþ hit gesægd, þæt Niðerlendisc bē Englisce and Þēodsce twēonum stendeþ, forþǣm þe hit lǣssa grammatisca anwendednessa þanne Englisc underēode, ac māra þanne Þēodsc. Eac underēode Þēodsc grēate anwendedness stefnhlyda þe nāhwæðer ge Englisc ge Niðerlendisc næfde tōgehrinen ; þus mæh mann secgan, þæt Niðerlendisc nēara Englisc is þanne Þēodsc.
Oft ƿierþeþ hit gesægd, þæt Niðerlendisc bē Englisce and Þēodsce tƿēonum stendeþ, forþǣm þe hit lǣssa grammatisca anƿendednessa þanne Englisc underēode, ac māra þanne Þēodsc. Eac underēode Þēodsc grēate anƿendedness stefnhlyda þe nāhƿæðer ge Englisc ge Niðerlendisc næfde tōgehrinen ; þus mæh mann secgan, þæt Niðerlendisc nēara Englisc is þanne Þēodsc.


Þā mǣstan Niðerlendiscan word cumað of þǣre [[Ealdu Germanisc sprǣc|Ealdan Germaniscan sprǣce]]. Sum cumað of [[Lǣden]]e and [[Crēacisc sprǣc|Crēacisc]]e and fēawa of [[Nīwenglisc sprǣc|Nīwenglisce]] and [[Frencisc sprǣc|Frencisce]]. Þæt word ''schip'' cymð of seolfre orsprunge swā [[Englisc sprǣc|Englisc]] ''scip''.
Þā mǣstan Niðerlendiscan ƿord cumað of þǣre [[Ealdu Germanisc sprǣc|Ealdan Germaniscan sprǣce]]. Sum cumað of [[Lǣden]]e and [[Crēacisc sprǣc|Crēacisc]]e and fēaƿa of [[Nīwenglisc sprǣc|Nīƿenglisce]] and [[Frencisc sprǣc|Frencisce]]. Þæt ƿord ''schip'' cymð of seolfre orsprunge sƿā [[Englisc sprǣc|Englisc]] ''scip''.




Líne 38: Líne 38:
* hātan – ''heten''
* hātan – ''heten''
* ic – ''ik''
* ic – ''ik''
* sweart – ''zwart''
* sƿeart – ''zwart''
* weald – ''woud''
* ƿeald – ''woud''
* weorðan – ''worden''
* ƿeorðan – ''worden''
* ġē - ''je''
* ġē - ''je''
* biddan- ''bidden''
* biddan- ''bidden''
* weorpan - ''werpen''
* ƿeorpan - ''werpen''
* stede - ''stad (pl: steden)''
* stede - ''stad (pl: steden)''
* helpan - ''helpen''
* helpan - ''helpen''
Líne 50: Líne 50:
==Gewritu==
==Gewritu==


* Sē mann hǣteþ Wilhelm, he hæfþ mē gesægd þæt ic ǣghwæt dēores hæfde gestolen
* Sē mann hǣteþ Ƿilhelm, he hæfþ mē gesægd þæt ic ǣghƿæt dēores hæfde gestolen
: ''De man heet Willem, hij heeft mij gezegd dat ik wat duurs had gestolen''
: ''De man heet Willem, hij heeft mij gezegd dat ik wat duurs had gestolen''
* Mē þyncþ hit, þæt mann bē þǣre gemǣnþe grēatru wununga hæfþ þanne up þǣm būrlande. Ic þence þæt þā ne gelīc sind
* Mē þyncþ hit, þæt mann bē þǣre gemǣnþe grēatru ƿununga hæfþ þanne up þǣm būrlande. Ic þence þæt þā ne gelīc sind
: ''Mij dunkt het, dat men bij de gemeente grotere woningen heeft dan op het platteland (boerenland). Ik denk dat die niet gelijk zijn''
: ''Mij dunkt het, dat men bij de gemeente grotere woningen heeft dan op het platteland (boerenland). Ik denk dat die niet gelijk zijn''
* habbaþ ofer nānum hūse gesprecen, ānlice habbaþ hīe mē gewune fortæld þæt þǣr midweorcerewunodon
* Ƿē habbaþ ofer nānum hūse gesprecen, ānlice habbaþ hīe mē geƿune fortæld þæt þǣr midƿeorcereƿunodon
: ''We hebben over geen huis gesproken, noch hebben ze mij gewoon verteld dat daar medewerkers bij woonden''
: ''We hebben over geen huis gesproken, noch hebben ze mij gewoon verteld dat daar medewerkers bij woonden''


== eald niðerlendisc ==
== Eald niðerlendisc ==
Eald niðerlendisc byð sēo ylce sprǣc swa sēo [[niðere Franconisc sprǣc|niðere Franconisc]] hātte (eastern and western).<br>
Eald niðerlendisc byð sēo ylce sprǣc sƿa sēo [[niðere Franconisc sprǣc|niðere Franconisc]] hātte (eastern and ƿestern).<br>
Lange se niðerlendisc þōhton hira ieldeste writing wǣre:
Lange se niðerlendisc þōhton hira ieldeste ƿriting ƿǣre:
{|
{|
|-
|-
| ||''Hebban olla vogala nestas hagunnan hinase hic enda thu uuat unbidan uue nu.'' (ca. 1100)
| ||''Hebban olla vogala nestas hagunnan hinase hic enda thu uuat unbidan uue nu.'' (ca. 1100)
|-
|-
|Oððe: ||Habbaþ ealle fugolas nest begunnon nymþe īċ and þū hwæt ġebīdaþ nu?
|Oððe: ||Habbaþ ealle fugolas nest begunnon nymþe īċ and þū hƿæt ġebīdaþ ƿē nu?
|-
|-
|}
|}


Nū hycgeþ man þa þes cȳma cwide bēo eald [[Cent|Centisc]] and nis þæs ealdan niðerlendiscan gereordes.
Nū hycgeþ man þa þes cȳma cƿide bēo eald [[Cent|Centisc]] and nis þæs ealdan niðerlendiscan gereordes.
Ac þenden sind gifundan oðre cwidas (on [[Hloðwic I Francena Cyning|Hloðwices]] rihtbēc be naman ''[[Lex Salica|Lege Salica]]''). Se ieldest byð:
Ac þenden sind gifundan oðre cƿidas (on [[Hloðwic I Francena Cyning|Hloðƿices]] rihtbēc be naman ''[[Lex Salica|Lege Salica]]''). Se ieldest byð:


{|
{|
Líne 87: Líne 87:
| ||''haþuþȳwas ann kusjam logūns'' (425-450)
| ||''haþuþȳwas ann kusjam logūns'' (425-450)
|-
|-
|Oððe: ||Heaðu-þēowes ann cyrum līeġes.
|Oððe: ||Heaðu-þēoƿes ann cyrum līeġes.
|-
|-
|}
|}
Líne 93: Líne 93:
{{betwuxwici|code=nl}}
{{betwuxwici|code=nl}}


== Ūtanwearde bendas ==
== Ūtanƿearde bendas ==
* [[:nl:Nederlands|Niðerlendisc Wikipǣdia]]
* [[:nl:Nederlands|Niðerlendisc Wikipǣdia]]



Edniwung fram 00:05, 28 Hreðmonað 2018

Niðerlandisc (Nederlands)
Gelōmlicu in:Niðerland, Belgice, Suriname, Aruba, Netherlands Antilles, Francland
Folc:23 million
Grād:48

Cynnlicu Endebyrdung:

Indo-Europisc
 Germanisc
  West Germanisc
   Niðere Seaxisc
    Niðere Þēodisc
     Niðere Franconisc
      Niðerlandisc

Ambihtlic Stede:
Ambihtlicu sprǣc in:Aruba, Belgice, Þā Niðerland, Netherlands Antilles and Suriname
Geregolod fram:Gemot þāra Niðerlendiscan Sprǣcena
Sprǣce Begīemung:
ISO 639-1:nl
ISO 639-2:dut, nld
SIL:DUT

Sēo Niðerlendisce sprǣc (Nīwenglisce: Dutch, Niðerlendisce: Nederlands) is Ƿestgermanisc sprǣc, þē fram Niðerlande ārās. Hēo is sēo eahta-and-fēoƿertigoðe mǣste gelōmlice "ǣreste sprǣc", and hit hæfþ 23 millionan folces in 2007. Gelōmlice is þæt cynn Niðerlandiscre sprǣce, þe is on Belgican gesprecen, þēo is Flemisc gehāten. In Norþeastum dǣle þæs landes biþ sēo Niðerseaxisce sprǣc gesprecen, Achterhoeks, Drents, Stellingƿerfs, Tƿents and Gronings.

Oft ƿierþeþ hit gesægd, þæt Niðerlendisc bē Englisce and Þēodsce tƿēonum stendeþ, forþǣm þe hit lǣssa grammatisca anƿendednessa þanne Englisc underēode, ac māra þanne Þēodsc. Eac underēode Þēodsc grēate anƿendedness stefnhlyda þe nāhƿæðer ge Englisc ge Niðerlendisc næfde tōgehrinen ; þus mæh mann secgan, þæt Niðerlendisc nēara Englisc is þanne Þēodsc.

Þā mǣstan Niðerlendiscan ƿord cumað of þǣre Ealdan Germaniscan sprǣce. Sum cumað of Lǣdene and Crēacisce and fēaƿa of Nīƿenglisce and Frencisce. Þæt ƿord schip cymð of seolfre orsprunge sƿā Englisc scip.


Bisenunga:

  • sprǣc – spraak (taal)
  • ofer – over
  • and – en
  • burh/burg – burg
  • fisc – vis
  • "gōdne morgen" – „goedemorgen“
  • hātan – heten
  • ic – ik
  • sƿeart – zwart
  • ƿeald – woud
  • ƿeorðan – worden
  • ġē - je
  • biddan- bidden
  • ƿeorpan - werpen
  • stede - stad (pl: steden)
  • helpan - helpen


Gewritu

  • Sē mann hǣteþ Ƿilhelm, he hæfþ mē gesægd þæt ic ǣghƿæt dēores hæfde gestolen
De man heet Willem, hij heeft mij gezegd dat ik wat duurs had gestolen
  • Mē þyncþ hit, þæt mann bē þǣre gemǣnþe grēatru ƿununga hæfþ þanne up þǣm būrlande. Ic þence þæt þā ne gelīc sind
Mij dunkt het, dat men bij de gemeente grotere woningen heeft dan op het platteland (boerenland). Ik denk dat die niet gelijk zijn
  • Ƿē habbaþ ofer nānum hūse gesprecen, ānlice habbaþ hīe mē geƿune fortæld þæt þǣr midƿeorcere bē ƿunodon
We hebben over geen huis gesproken, noch hebben ze mij gewoon verteld dat daar medewerkers bij woonden

Eald niðerlendisc

Eald niðerlendisc byð sēo ylce sprǣc sƿa sēo niðere Franconisc hātte (eastern and ƿestern).
Lange se niðerlendisc þōhton hira ieldeste ƿriting ƿǣre:

Hebban olla vogala nestas hagunnan hinase hic enda thu uuat unbidan uue nu. (ca. 1100)
Oððe: Habbaþ ealle fugolas nest begunnon nymþe īċ and þū hƿæt ġebīdaþ ƿē nu?

Nū hycgeþ man þa þes cȳma cƿide bēo eald Centisc and nis þæs ealdan niðerlendiscan gereordes. Ac þenden sind gifundan oðre cƿidas (on Hloðƿices rihtbēc be naman Lege Salica). Se ieldest byð:

Maltho thi afrio lito (ca. 510)
Oððe: Mǣle þē: frēoġe, healfǣhtemann.

Þēah eac sīe mihtelīce þæt ieldest niðerlendiscne bēon þās rún-stæfas læs lēoðlican under-neoþan:

þā rún-stæfas Bergakkeres

haþuþȳwas ann kusjam logūns (425-450)
Oððe: Heaðu-þēoƿes ann cyrum līeġes.
Wikipedia
Wikipedia
Ƿikipǣdian geƿritu geƿriten in þisse sprǣce sind gefunden æt þǣm

Ūtanƿearde bendas