Marcesġieldend wealhspēd

Fram Wikipǣdian

Marcesġieldend wealhspēd or marcesġieldendwealhspēd ǣrwendung bysiġaþ on þǣre ēconomian sōþfæsta Philosopƿeres Karles Marces. Marces ǣrwendung racaþ þā 'āgende ǣwunga' þæs þingiennes and ƿeordan under feoƿārƿesende. Þis raca ƿæs gebrodu ðam gemiddelnessum þeorium þǣre ēconomian gewēllic þām timan. Marces ƿolde ðæt þis ƿǣre ǣdre ǣtƿindas folc (þǣm þēodƿeorcan) tō ƿeardianne tō ōfƿurpen feoƿārƿesend and geƿend tō sōƿiennes, þonne tō gemǣnelicennes. Sōƿiennes, scēolde beon ǣtƿund mid stǣpe tō forweardnesse þǣre rīces, and sōƿiennes, be Marce, scēolde beon, ēfter his wordum, cynehad þǣre ƿara and ƿiʒende ǣghwylcum be his ƿīsan, fram ǣghwilcum be his mægenþe."

Marcestas brūcaþ weorca gemynd þǣre weorðes racaþ þæt se weorð ǣþeldod bið ðurh weorc þæs mannes. Sēoȝlīce, Marces gesette weorðes ǣt a scēacolweorc ǣlcum to ƿeorce, þā ǣrene (tōgemǣne ǣt eallum þām lēodscīre) tīma þæs ƿeorces þǣre gēsceapenes tīde under gēmiddum āstandum ǣt ǣlcum be him ƿeorcendum ǣt āgendlicum ǣstandum. Hit fyligð þonne þis þæt sē [ƿeorcende ƿeorc] ƿierþ bysgod fram ǣlces [weorðe] (ƿǣlðe) gecyrred fram ǣlces lēod ǣlces gemǣne.

Marces gesāƿeþ þone feoƿārƿendan lēod (þā burgeȝan), þā þe hafaþ þā ǣrendian þæs ƿeorces, swā scincþlice and unnēodȝendlic: hī ne sint ƿierþe þæs ƿeoƿer þæs seócnes and þæs sīþian ƿē āht ǣghwilces neodgyt mid þām men ne ǣton and gemagan hiora sylfra. Hwæþre, Marces gesāƿe þā feoƿārƿendan lēod swā ƿinnend weorþe for him sylfum ǣt þām ƿeorcendan lēode. Marces āhte þæt ƿeorcƿist under feoƿārƿende ǣre betƿihte ne þurh þæt ƿeorð þæt geweorcende gesceapen ǣt ǣrƿæt ǣrest bītan ǣrost, ac þurh þæt cost þæs heora ƿeorces mihta (mægen to ƿercenne). Hē āhte þæt þæt cost þæs heora ƿeorces mihta wæs gecoren þurh þæt cost þæs ƿara and ƿera (fōda, ƿǣda, hið, cildcīðu, lār etc.) þē beþēoƿian and aƿyrian ƿeorcendan. Swā, feoƿārƿendan ne giefaþ ƿeorcendum ǣt þǣre ƿiðleasnesse hī gesceafton: hī ātȳna Ofƿund ƿiðleasnesse, sēoȝlīce sēo undruncen ƿeorc beþȳð mid þām geweorcendan ƿēode, þæs ƿeorces cost (hiere ƿæges), fram þǣre ƿeorcendan ƿēode. In ǫðrum wordum, ofƿund ƿiðleasnesse is ungerad ƿeorc ādōn fram þām ƿeorcendan ƿēode, þā Marces hatode ofslītan."

Marces gesǣde þæt forþæm þe þā feoƿārƿendan lēod onlūtiaþ hiora sylfum þurh ofslīt þām ƿeorcendan lēode, þā ēcan ǣrende þāra tƿēga ƿēoda sint unǣtgēdre and forþæm andǣmedlīce. Hē gesāƿe þæt þæs ofslītes þæs feoƿārƿendan and þās bīhātan þāra heora ƿeorca ǣre ætylde ǣt þām ende ealles ƿoruldcundnes, weorn þæs tofǣrnesse in feoƿārƿesende (ācenned of þām andhīgan þāra tƿēga hēafda, þā burgeȝan and ƿeorcendan), and gemētlice ācsǣrnesse þǣre man.