Tīgmūnung

Fram Wikipǣdian

Ān Tīgmūnung is ā ġedǣled streamweall be ġesǣlendum braccwætere mid ānum oþþe mā rivum oþþe strēamum inrinnendum, and mid frēo gefēre tō þǣre ūtgeofene sǣ.[1] Tīgmūningas ġesceapað ā ġeswinczōna betwēonum rivereflōrum and sǣfōrum and bēoð an ǣmetacwal of ecotunum. Tīgmūningas bēoð underþǣdende tō sǣlīcum inƿinnum swā swā tīdum, ƿafum, and ūtgang fram sǣlīcum wæter, and tō flēoflīcum inƿinnum swā swā flōwum fresnīs and sealt ƿæteres incuman. Sē gemengung of sǣƿætere and fresnīde sēcǣð hēahgelimp of nættenu in ǣþweorpe and in setlment, ġeƿeorceþ tīgmūningas mid þām ǣþeƿestan ġecyndlican ƿunungum on þām ƿorlde.[2]

Māst ǣrestende tīgmūningas ǣrsamnode on þǣre Holoceana ǣld ġeƿorden mid þām innflōwan of ādlumsealdum oþþe glæcnodum þēlum þonne sǣflōw ongunnan tō hringan ƿæs ymb 10,000–12,000 ƿintregum ġeārum.[3] Tīgmūningas bēoð gemeaþcƿīslecene be heora landgemyndlican ǣgescīmum oþþe tō ƿætercyrrendon gemustrum. Hī magon hæbbe manigra þrāga naman, swā swā bugan, hereborgas, lagutūna, inlētūna, oþþe sūndas, þēah þā ġenamena ġewægnod nē sēo ǣr gemǣne ǣlcan dǣle mid þǣre forlīsenes sēo Tīgmūnung and mæġ sīe fūllīc sǣlīc.

Manige Tīgmūningas þoliaþ fordeorȝunge fram manigra þrāga frumƿeardan, swā swā sēoro ēorsunga, ādēorwist, oferǣscung, oferfiscung and þæs fyllendes þāra ġewildena. Ytutrōwian mag sīe gelǣded tō ālīesende nytenu and ǣhlȳdan; smeriendes swā swā ceafor, polysīðƿæteren beofel, and hæðrowēodres fram ādlumsealdum incuman; and ādykinge oþþe ƿǣrslēaƿunge for flōdweardan or ƿæterdīeglan.[3]>[4]

Furman[adiht | adiht fruman]

  1. Pritchard, D. W. (1967). "What is an estuary: physical viewpoint", Estuaries, A.A.A.S. Publ., 3–5. 
  2. (2004) The Estuarine Ecosystem: Ecology, Threats and Management. New York: Oxford University Press. ISBN 978-0-19-852508-0. 
  3. 3.0 3.1 Wolanski, E. (2007). Estuarine Ecohydrology. Amsterdam: Elsevier. ISBN 978-0-444-53066-0. 
  4. Silva, Sergio; Lowry, Maran; Macaya-Solis, Consuelo; Byatt, Barry; Lucas, Martyn C. (2017). "Can navigation locks be used to help migratory fishes with poor swimming performance pass tidal barrages? A test with lampreys". Ecological Engineering 102: 291–302. doi:10.1016/j.ecoleng.2017.02.027.